Opinia EFSA dot. wartości orientacyjnych dla miedzi i oceny narażenia na ten pierwiastek z różnych źródeł

Miedź jest niezbędnym mikroelementem, a także produktem regulowanym, stosowanym w ekologicznej i konwencjonalnej ochronie przed szkodnikami. Zarówno niedobór, jak i nadmierna ekspozycja na miedź może mieć negatywne skutki zdrowotne.

Jak wskazują eksperci EFSA, homeostaza ludzkiego organizmu zapobiega objawom toksyczności w krótkim czasie, ale rozwój przewlekłej toksyczności miedzi jest zależny od homeostazy miedzi i jej retencji w tkankach. Dowody z choroby Wilsona sugerują, że zatrzymanie w wątrobie wskazuje na potencjalne przyszłe i prawdopodobnie nagłe wystąpienie toksyczności miedzi w warunkach ciągłego jej przyjmowania.

W związku z tym, położono nacisk na retencję miedzi jako wczesny wskaźnik potencjalnych działań niepożądanych. Zbadano zależności między (a) chroniczną ekspozycją na miedź i jej zatrzymywaniem w organizmie, zwłaszcza w wątrobie, oraz (b) stężeniem miedzi w wątrobie i dowodami toksyczności.

Komitet Naukowy (SC) stwierdza, że nie przewiduje się zatrzymywania miedzi w organizmie przy spożyciu 5 mg/dzień i ustalił dopuszczalne dzienne spożycie (ADI) na poziomie 0,07 mg/kg masy ciała. Przeprowadzono udoskonaloną ocenę narażenia dietetycznego, oceniając wkład ze źródeł dietetycznych oraz nieżywnościowych.

Udział miedzi pochodzącej z jej stosowania jako środka ochrony roślin (PPP), dodatków do żywności i pasz lub nawozów jest znikomy. Stosowanie miedzi w nawozach lub środkach ochrony roślin przyczynia się do akumulacji miedzi w glebie. Preparaty do początkowego żywienia niemowląt i preparaty do dalszego żywienia niemowląt są ważnymi czynnikami wpływającymi na narażenie niemowląt i małych dzieci na miedź w diecie. Udział miedzi ze źródeł innych niż pokarmowe jest znikomy. Ekspozycja dietetyczna na miedź ogółem nie przekracza wartości wytyczonych w oparciu o wskaźniki zdrowotne u młodzieży, dorosłych i osób starszych. Nie oczekuje się ani retencji miedzi w wątrobie, ani działań niepożądanych w związku z szacowanym narażeniem na miedź u dzieci ze względu na większe zapotrzebowanie na składniki odżywcze związane ze wzrostem.

Dodatkowe informacje są dostępne na stronie: https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/7728