Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen otrzymała dziś od przewodniczącego dialogu strategicznego prof. Petera Strohschneidera sprawozdanie końcowe na temat przyszłości rolnictwa UE. Sprawozdanie nosi tytuł „Wspólna perspektywa rolnictwa i żywności w Europie” i zawiera ocenę wyzwań i możliwości, a także szereg zaleceń. Komisja Europejska będzie kierować się tymi zaleceniami w trakcie swoich prac i w ciągu pierwszych 100 dni drugiej kadencji przewodniczącej Ursuli von der Leyen opracuje wizję rolnictwa i żywności.

Komisja docenia ważną pracę wykonaną przez 29 uczestników dialogu strategicznego od czasu jego zainicjowania przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w styczniu 2024 r. Komisja pozytywnie ocenia również konstruktywne zaangażowanie uczestników podczas całego procesu, aby sfinalizować i jednogłośnie zatwierdzić sprawozdanie końcowe. Wyniki dialogu pokazują, że strony reprezentujące kluczowe interesy w całym łańcuchu rolno-spożywczym potrafiły osiągnąć konsensus mimo krańcowo różnych opinii w toku debaty publicznej na temat kwestii rolno-spożywczych.

Dalsze wspieranie dialogu i podtrzymywanie wzajemnego zaufania wśród stron o odmiennych punktach widzenia może pomóc w opracowaniu trwałych rozwiązań dla konkurencyjnych, odpornych, zróżnicowanych i zrównoważonych systemów rolno-spożywczych w UE. W związku z tym Komisja dokładnie oceni zawarte w sprawozdaniu zalecenia dotyczące utworzenia nowej platformy skupiającej podmioty z całego sektora rolno-spożywczego, społeczeństwa obywatelskiego i świata nauki, aby kontynuować prace nad strategiami mającymi doprowadzić do poprawy zrównoważoności i odporności systemów rolno-spożywczych.

W sprawozdaniu końcowym stwierdzono, że produkcja żywności i produkcja rolna stanowią zasadniczy element europejskiego społeczeństwa i bezpieczeństwa oraz że różnorodność europejskiej żywności i europejskiego rolnictwa jest ważnym atutem. Wśród uczestników dialogu strategicznego panuje zgoda co do tego, że w sektorze rolno-spożywczym zrównoważony rozwój gospodarczy, a także środowiskowy i społeczny mogą się wzajemnie wzmacniać, zwłaszcza gdy gwarantowane są spójne środki polityczne. Podkreślono również rolę rynków, nawyków żywieniowych i innowacji w stymulowaniu zrównoważonego rozwoju.

Zalecenia zawarte w sprawozdaniu opierają się na pięciu filarach:

• Współpraca na rzecz zrównoważonej, odpornej i konkurencyjnej przyszłości: w tej części omówiono potrzebę dostosowania WPR w kontekście trwającej transformacji w kierunku bardziej zrównoważonych i konkurencyjnych systemów żywnościowych, znaczenie wzmocnienia pozycji rolników w łańcuchu wartości żywności, dostęp do finansowania oraz rolę wymiany handlowej i norm międzynarodowych.
• Dążenie do zrównoważonych systemów rolno-spożywczych: zalecenia w tej części dotyczą wspierania i promowania zrównoważonych praktyk rolniczych, w tym w odniesieniu do hodowli zwierząt gospodarskich, oraz szerzenia wiedzy na temat dobrostanu zwierząt i wzmocnienia pozycji konsumentów w zakresie wyboru zrównoważonej i zbilansowanej diety.
• Promowanie odporności transformacyjnej: w związku z rosnącymi zagrożeniami środowiskowymi, klimatycznymi, geopolitycznymi i gospodarczymi w sprawozdaniu podkreślono potrzebę wzmocnienia narzędzi zarządzania ryzykiem i zarządzania kryzysowego, a także lepszej ochrony gruntów rolnych i zarządzania nimi, promowania rolnictwa odpornego na deficyt wody oraz opracowania innowacyjnych strategii hodowli roślin.
• Budowanie atrakcyjnego i zróżnicowanego sektora: w tej części szczegółowo opisano znaczenie wymiany pokoleniowej i równouprawnienia płci, a także dynamicznie rozwijających się obszarów wiejskich i systemów rolno-spożywczych, w tym potrzebę ochrony pracowników.
• Lepszy dostęp do wiedzy i innowacji oraz ich wykorzystywanie: zalecono łatwiejszy dostęp do wiedzy i umiejętności oraz stwierdzono, że cyfryzacja niesie z sobą szanse.

Sprawozdanie sporządzone w ramach strategicznego dialogu na temat przyszłości rolnictwa UE jest skierowane do Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego, państw członkowskich i zainteresowanych stron.

Kontekst

Dialog strategiczny na temat przyszłości rolnictwa UE ogłoszony przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w orędziu o stanie Unii we wrześniu 2023 r. i zainicjowany w styczniu 2024 r. zgromadził 29 głównych zainteresowanych stron z europejskiego sektora rolno-spożywczego, społeczeństwa obywatelskiego, społeczności wiejskich i środowisk akademickich. Ich celem było osiągnięcie konsensusu i opracowanie przyszłej wizji rolnictwa i systemów żywnościowych w UE.

Dyskusje uczestników dialogu strategicznego toczyły się wokół czterech pytań:

• W jaki sposób możemy zapewnić naszym rolnikom i społecznościom wiejskim, w których żyją, lepsze perspektywy, w tym odpowiedni poziom życia?
• W jaki sposób możemy wspierać rolnictwo z poszanowaniem ograniczeń naszej planety i jej ekosystemu?
• W jaki sposób możemy lepiej wykorzystać ogromne możliwości, jakie stwarza wiedza i innowacje technologiczne?
• W jaki sposób możemy pomóc w stworzeniu jasnej i pomyślnej przyszłości europejskiego systemu żywnościowego w konkurencyjnym świecie?

Następnie powołano różne grupy robocze mające kontynuować prace. Od stycznia do sierpnia 2024 r. zorganizowano również siedem posiedzeń plenarnych dla wszystkich uczestników dialogu strategicznego. Przewodnicząca Ursula von der Leyen uczestniczyła w trzech z nich. Ponadto profesor Strohschneider zwrócił się o opinie do ogólnounijnych organizacji działających w całym łańcuchu dostaw żywności. Spotkał się również z ministrami rolnictwa z poszczególnych państw członkowskich, z kolegium komisarzy UE, posłami i posłankami do Parlamentu Europejskiego oraz przedstawicielami Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów.

Dodatkowe informacje: KE