Od lipca 2024 roku w całej Unii Europejskiej zakrętki i wieczka z tworzyw sztucznych muszą być fabrycznie przymocowane do opakowań na napoje o pojemności do 3l – to efekt implementacji do polskiego prawa dyrektywy Single Use Plastic (SUP) w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko[1]. Celem wprowadzonego rozwiązania jest ochrona środowiska naturalnego, w szczególności morskiego i zapobiegnięcie przedostawaniu się odpadów plastikowych do wód. Producenci już teraz wprowadzają innowacyjne rozwiązania, a konsumenci muszą się przyzwyczaić do nowej rzeczywistości.

Błąd? Niepotrzebna zmiana?

Na polskim rynku pojawia się coraz więcej opakowań dostosowanych do nowych wymogów, a konsumenci zastanawiają się, czy to błąd i dzielą się swoimi zmaganiami dotyczącymi wprowadzonych rozwiązań. Całe zamieszanie nie jest jednak ani błędem, ani sposobem na zdobycie rozgłosu. To realizacja jednego z wielu obowiązków nałożonych na przedsiębiorców poprzez dyrektywę SUP – w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Przytwierdzanie zakrętek do opakowań ma zminimalizować ryzyko zanieczyszczania środowiska naturalnego, w szczególności morskiego tym rodzajem odpadów.

Zgodnie z pomiarem zaśmiecenia plaż tworzywa sztuczne stanowią 80-85% odpadów w środowisku morskim Unii Europejskiej. Dlatego, w trosce o środowisko naturalne, w dyrektywie SUP Unia Europejska wprowadziła zakaz sprzedaży niektórych jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych, takich jak m.in.: patyczki higieniczne, słomki, talerze i sztućce, mieszadełka, patyczki do balonów. W związku z tym, że wśród najczęściej znajdowanych artykułów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na plażach znajdowały się również zakrętki i wieczka – wprowadzono obowiązek ich trwałego zamocowania. Przytwierdzenie tych małych elementów do opakowań ma zmniejszyć zanieczyszczenie środowiska morskiego oraz przeciwdziałać zagrożeniu życia i zdrowia zwierząt, a konsument zamiast dwóch odrębnych odpadów ma generować jeden i poprzez wspólne wyrzucenie do odpowiedniego kosza przekazywać w całości do recyklingu.

Do tej pory zakrętki nie zawsze trafiały do żółtego pojemnika, a jeśli były tam wyrzucane osobno - nie trafiały do przetworzenia. Z uwagi na mały rozmiar w sortowniach odsiewano je na sicie, przez co trafiały do tak zwanej frakcji drobnej, z której nie były następnie odzyskiwane. Zmiana doprowadzi do sytuacji, w której całe opakowanie (butelka czy karton wraz z zakrętką) trafi do zakładów przetwarzania.

Recykling dzieje się naprawdę!

Butelka PET to inny rodzaj plastiku, niż ten, z którego produkuje się zakrętki. W zakładzie przetwarzania butelka zostanie pocięta wraz z zakrętką na tzw. płatek, a następnie przy wykorzystaniu wody dwa rodzaje tworzywa są od siebie oddzielane. Płatek z zakrętek jest odławiany (unosi się na powierzchni, w przeciwieństwie do płatka PET) i trafia do dedykowanego zakładu przetwarzana.

Również w przypadku kartonów do płynnej żywności oddzielenie zakrętek od kartonów jest możliwe w procesie recyklingu. Kartony, w znacznej części składające się z papieru, rozwłóknia się, a zakrętka pozostaje nienaruszona i można ją oddzielić celem dalszego przetwarzania.

Zakrętki, zwykle wykonane z tworzywa HDPE (polietylenu o dużej gęstości), oddzielone w procesie recyklingu od butelek PET oraz kartonów trafiają do dedykowanych zakładów przetwarzania. Jest to tworzywo proste w recyklingu. Pocięte zakrętki są oczyszczane, a następnie przetapiane i przetwarzane na tzw. regranulat, z którego zrobić można kolejne opakowania np. do chemii gospodarczej oraz przedmioty codziennego użytku jak rury, doniczki, obudowy czy worki.

Nie odrywaj zakrętki!

W ramach kampanii #przytwierdzone powstał landing page www.rekopol.pl/przytwierdzone, a w mediach społecznościowych pojawiają się grafiki z ciekawostkami oraz informacje na temat zmian. Wszystko po to, by uświadomić konsumentom potrzebę i cel tej zmiany i zachęcić ich  do pozostawienia zakrętek na opakowaniu. Zorganizowany zostanie również konkurs, w którym do wygrania będą gry planszowe oraz zestawy eko-gadżetów.

Wszystkich zainteresowanych tematem zachęcamy do odwiedzenia strony www.rekopol.pl/przytwierdzone.

Partnerami przedsięwzięcia są:

• Związek Pracodawców EKO-PAK, Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców;
• producenci opakowań: Elopak Spółka Akcyjna , SIG Combibloc Sp. z o.o., Tetra Pak Sp. z o.o,  
• wprowadzający wody i napoje w opakowaniach: Coca-Cola HBC Polska Sp. z o.o,  Maspex Food Sp. z o.o., Nestle Polska S.A., Pepsi-Cola General Bottlers Poland Sp. z o.o., Polska Woda Sp. z o.o., Żywiec Zdrój S.A., Danone Sp. z o. o.;
• sieć sklepów Biedronka.

Organizatorem kampanii #przytwierdzone jest Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań S.A.