Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie 8. sprawozdania na temat spójności przygotowanego przez sprawozdawczynię Constanze Krehl (S&D, DE) została przyjęta w czwartek 448 głosami do 61, przy 75 wstrzymującymi się. Posłowie nalegają na utrzymanie środków budżetowych na spójność co najmniej na tym samym poziomie, co w okresie finansowym 2021-2027, z dodatkowymi pieniędzmi przeznaczonymi na Fundusz Sprawiedliwej Transformacji II, aby móc odpowiedzieć na nowe wyzwania stojące przed UE. Podkreślają, że elastyczność polityki spójności nie powinna być nadużywana i nie powinna stać się elastycznym źródłem finansowania w przypadku braków budżetowych, ale długoterminowym instrumentem przygotowującym regiony UE na przyszłość. Parlament Europejski wzywa również do przyjęcia dwutorowego podejścia ułatwiającego proces płatności - negocjacje merytoryczne powinny zostać zakończone przed negocjacjami finansowymi, aby umożliwić władzom przygotowanie projektów w odpowiednim czasie.

Uniknąć pułapki

Choć według sprawozdania rozwinięte regiony na wschodzie UE nadrabiają zaległości w stosunku do reszty Unii, istnieją regiony słabiej rozwinięte, głównie w Europie Południowej, które borykają się ze stagnacją gospodarczą i upadkiem. Sugeruje to, że znajdują się one w pułapce rozwoju. Obszary te będą więc wymagały inwestycji w edukację, szkolenia, badania, innowacje i infrastrukturę, aby utrzymać swój wzrost. Chociaż według sprawozdania na temat spójności różnice między państwami znikają szybciej, wewnętrzne dysproporcje między regionami, zwłaszcza w szybko rozwijających się krajach UE, rosną. Chociaż w latach 2012-2019 liczba Europejczyków zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym zmniejszyła się o 17 mln, to pandemie ponownie zwiększyły to ryzyko dla 5 mln osób w UE. Co więcej, posłowie zauważają, że 20% populacji UE nadal jest narażone na to ryzyko. W raporcie zauważono również, że ludność UE starzeje się, a różnice w możliwościach zatrudnienia między regionami są większe niż w 2008 roku.

Mniej centralizacji

Posłowie uważają, że Instrument Odbudowy i Wzmacniania Odporności jest instrumentem zgodnym z polityką spójności, ale ubolewają nad jego scentralizowanym charakterem, brakiem wymiaru regionalnego i brakiem konsultacji z organami regionalnymi i lokalnymi przy jego wdrażaniu. Wzywają również Komisję Europejską do wyciągnięcia wniosków z wykorzystania Funduszu na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji, który pomaga regionom w przejściu na neutralność energetyczną, i wykorzystania tych wniosków do uruchomienia nowego funduszu po 2027 roku.

Parlament Europejski zwraca się również do Komisji Europejskiej o wykorzystanie pozostałych środków z 2021 r. na pomoc finansowanym przez UE projektom infrastrukturalnym w sektorze transportowym, energetycznym lub cyfrowym, ponieważ ich ceny wzrosły z powodu wyższych kosztów surowców i materiałów budowlanych, a ich realizacja może być w związku z tym zagrożona.

Kontekst