Projekt budżetu na 2023 r., uzupełniony instrumentem NextGenerationEU, ma w zamyśle odpowiedzieć na najważniejsze potrzeby w zakresie odbudowy państw członkowskich UE i naszych partnerów na świecie. Środki z budżetu będą nadal służyć odbudowie i modernizacji Unii Europejskiej oraz wzmocnieniu statusu Europy jako silnego podmiotu na arenie międzynarodowej i wiarygodnego partnera.

Pod koniec roku, w oparciu o bardziej szczegółową ocenę potrzeb, przedłożone zostaną dodatkowe wnioski dotyczące finansowania skutków wojny w Ukrainie, zarówno w wymiarze zewnętrznym, jak i wewnętrznym, zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z 31 maja 2022 r.

Budżet odzwierciedla priorytety polityczne UE, istotne dla zapewnienia trwałej odbudowy i wzmacniania odporności Europy. W tym celu Komisja proponuje następującą alokację (w środkach na zobowiązania):

• 103,5 mld euro w formie dotacji z NextGenerationEU w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) na wsparcie odbudowy gospodarczej i wzrostu gospodarczego po pandemii koronawirusa oraz na sprostanie wyzwaniom związanym z wojną w Ukrainie.
• 53,6 mld euro na wspólną politykę rolną i 1,1 mld euro na Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury, z myślą o europejskich rolnikach i rybakach, ale również aby wzmocnić odporność sektora rolno-spożywczego i sektora rybołówstwa i umożliwić odpowiednie zarządzanie kryzysowe w świetle spodziewanych niedoborów żywności na świecie.
• 46,1 mld euro na rozwój regionalny i spójność regionalną w celu wspierania spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, a także na infrastrukturę wspierającą transformację ekologiczną i priorytetowe projekty Unii.
• 14,3 mld euro na wsparcie naszych partnerów i interesów na świecie, z czego 12 mld euro na Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy” (ISWMR – Globalny wymiar Europy), 2,5 mld euro na Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) oraz 1,6 mld euro na pomoc humanitarną (HUMA).
• 13,6 mld euro na badania naukowe i innowacje, z czego 12,3 mld euro na „Horyzont Europa”, sztandarowy program badawczy Unii Europejskiej. Program ten otrzymałby dodatkowe 1,8 mld euro w formie dotacji z NextGenerationEU.
• 4,8 mld euro na europejskie inwestycje strategiczne, z czego 341 mln euro na InvestEU na kluczowe priorytety (badania naukowe i innowacje, dwojaką transformację – ekologiczną i cyfrową, sektor zdrowia oraz technologie strategiczne), 2,9 mld euro na instrument „Łącząc Europę” w celu poprawy infrastruktury transgranicznej oraz 1,3 mld euro na program „Cyfrowa Europa” w celu kształtowania cyfrowej przyszłości Unii. Program InvestEU otrzymałby dodatkowe 2,5 mld euro w formie dotacji z NextGenerationEU.
• 4,8 mld euro na inwestowanie w ludzi, spójność społeczną i wartości, z czego 3,5 mld euro w ramach programu Erasmus+ na tworzenie możliwości kształcenia i mobilności dla ludzi, 325 mln euro na wsparcie artystów i twórców w całej Europie oraz 212 mln euro na rozpowszechnianie sprawiedliwości, praw i wartości.
• 2,3 mld euro na działania na rzecz środowiska i klimatu, z czego 728 mln euro na program LIFE z przeznaczeniem na wspieranie łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej oraz 1,5 mld euro na Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, aby zagwarantować, że przejście na zieloną gospodarkę będzie korzystne dla wszystkich. Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji otrzymałby dodatkowe 5,4 mld euro w formie dotacji z NextGenerationEU.
• 2,2 mld euro na wydatki przeznaczone na przestrzeń kosmiczną, głównie na europejski program kosmiczny, który połączy działania Unii w tej strategicznej dziedzinie.
• 2,1 mld euro na ochronę naszych granic, z czego 1,1 mld euro na Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami (FZZG) i 839 mln euro (całkowity wkład UE) na Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex).
• 1,6 mld euro na wydatki związane z migracją, z czego 1,4 mld euro na wsparcie migrantów i osób ubiegających się o azyl zgodnie z naszymi wartościami i priorytetami.
• 1,2 mld euro na działania związane z obronnością, z czego 626 mln euro na wspieranie rozwoju zdolności i badań w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego (EFO), a także 237 mln euro na wsparcie mobilności wojskowej.
• 927 mln euro na zapewnienie bezproblemowego funkcjonowania jednolitego rynku, w tym 593 mln euro na Program na rzecz jednolitego rynku oraz blisko 200 mln euro na prace w dziedzinie podatków, ceł i zwalczania nadużyć finansowych.
• 732 mln euro na Program UE dla zdrowia, aby zapewnić kompleksową odpowiedź na potrzeby ludzi w dziedzinie zdrowia, oraz 147 mln euro na Unijny Mechanizm Ochrony Ludności (rescEU), aby móc szybko uruchomić pomoc operacyjną w przypadku kryzysu.
• 689 mln euro na bezpieczeństwo, z czego 310 mln euro na Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego (FBW), który będzie służył do zwalczania terroryzmu, radykalizacji postaw, przestępczości zorganizowanej i cyberprzestępczości.
• 138 mln euro na bezpieczne połączenia satelitarne w ramach wniosku w sprawie nowego unijnego programu bezpiecznej łączności.
• W ramach programu „Horyzont Europa” oraz w wyniku przesunięcia środków z innych programów udostępnione zostaną środki budżetowe na europejski akt w sprawie czipów.

Projekt budżetu na 2023 r. jest częścią długoterminowego budżetu Unii przyjętego przez szefów państw i rządów pod koniec 2020 r., obejmującego przyszłe dostosowania techniczne, i ma na celu przekucie jego priorytetów w konkretne rezultaty do osiągnięcia w danym roku. Znaczna część środków zostanie zatem przeznaczona na przeciwdziałanie zmianie klimatu zgodnie z celem, jakim jest wydatkowanie 30 proc. budżetu długoterminowego i instrumentu odbudowy NextGenerationEU w tym właśnie obszarze polityki.

Kontekst

Projekt budżetu UE na 2023 r. obejmuje wydatki w ramach NextGenerationEU, które zostaną sfinansowane z pożyczek na rynkach kapitałowych, oraz wydatki pokrywane ze środków w ramach długoterminowych pułapów budżetowych finansowane z zasobów własnych. Jeśli chodzi o te drugie, w projekcie budżetu ujęte są dwie kwoty dla każdego programu – środki na zobowiązania i środki na płatności. „Zobowiązania” dotyczą finansowania, które można uzgodnić w umowach w danym roku, natomiast „płatności” to środki faktycznie wydatkowane. Budżet proponowany na 2023 r. wynosi 185,6 mld euro w środkach na zobowiązania i 166,3 mld euro w środkach na płatności. Wszystkie kwoty podane są w cenach bieżących.

Rzeczywiste płatności w ramach NextGenerationEU – a także potrzebne środki, które Komisja Europejska będzie chciała pozyskać na rynkach finansowych – mogą być różne i będą oparte na dokładnych szacunkach zmieniających się wraz z upływem czasu. Komisja będzie nadal publikować półroczne plany finansowania, tak by dostarczać informacje na temat planowanych wielkości emisji w nadchodzących miesiącach.

Dzięki budżetowi w wysokości do 807 mld euro w cenach bieżących NextGenerationEU pomaga UE usunąć bezpośrednie szkody gospodarcze i społeczne spowodowane przez pandemię koronawirusa i reagować na bieżące i przyszłe kryzysy, takie jak wojna w Ukrainie. Ten tymczasowy instrument pomaga w odbudowie UE po pandemii COVID-19. Za jego sprawą Unia staje się bardziej przyjazna dla środowiska, bardziej cyfrowa, odporniejsza i lepiej przygotowana na obecne i przyszłe wyzwania. Umowy/zobowiązania w ramach NextGenerationEU mogą być zawierane do końca 2023 r., a płatności związane z pożyczkami będą realizowane do końca 2026 r.

Dodatkowe informacje: KE.