Polacy uważają, że system depozytowo-kaucyjny na opakowania jednorazowe po napojach powinien obejmować puszkiWyniki najnowszych badań konsumenckich wykonanych przez renomowaną firmę SWReseach w grudniu 2021 r. potwierdzają, że polscy konsumenci widzą potrzebę włączenia puszek po napojach do przyszłego systemu depozytowo-kaucyjnego.● 60% konsumentów jest za objęciem puszek systemem
depozytowo-kaucyjnym (włączenie do systemu oznaczałoby pobieranie za to
opakowanie kwoty depozytu i jej oddawanie przy zwrocie pustego opakowania).
● 94% respondentów badania deklaruje gotowość do zwrotu puszek po
napojach do sklepów i odbioru pobranego przy zakupie napoju depozytu.
● 77% konsumentów uważa, że objęcie puszki systemem depozytowo-kaucyjnym przyczyni się do zmniejszenia
zanieczyszczenia środowiska.
Zarówno Polska Federacja Producentów Żywności
Związek Pracodawców i Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary
Polskie reprezentujące firmy wprowadzające napoje na rynek, jak i Polskie
Stowarzyszenie Zero Waste działające na rzecz zmiany wzorców produkcji i
konsumpcji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, w pełni popierają
oczekiwania polskich konsumentów odnośnie objęcia przez system
depozytowo-kaucyjnym puszek po napojach. Jest to najefektywniejszy i
najpewniejszy sposób na zapewnienie obiegu zamkniętego tego materiału
opakowaniowego i jednocześnie odpowiada na potrzeby polskich konsumentów.
Puszka po napojach (w tym po piwie) stanowi
ok. 1/3 opakowań napojowych na rynku i brak tego typu opakowania znacząco
osłabiłoby polski system depozytowo-kaucyjny.
- Znacznie lepiej jest korzystać z doświadczeń europejskich.
Dotychczas 24 kraje wprowadziły lub planują wdrożyć system kaucyjny. Wszystkie
11 działających systemów kaucyjnych obejmuje metalowe puszki. 7 pozostałych
państw, które już mają szczegółowe dane na temat kształtu systemu także
zdecydowały o zbieraniu puszki w ramach kaucji. Tylko takie podejście
gwarantuje redukcję zaśmiecania, maksymalizację poziomów zbiorki i czystość
surowca. Wzrost Ilości zebranych puszek spowoduje wykładniczy wzrost produkcji
tego typu opakowań na bazie recyklatu, co ma kapitalne znaczenie dla rozwoju
GOZ oraz redukcji emisji CO2. Nie ma najmniejszego powodu, by nie
stało się tak w Polsce - twierdzi Filip Piotrowski z Polskiego
Stowarzyszenia Zero Waste.
|
Zarówno obecne, jak i przyszłe obowiązkowe
poziomy zbiórki i recyklingu wymagają efektywnego ekonomicznie i środowiskowo
systemu. Nie może on, tak jak ma to miejsce dzisiaj opierać się wyłącznie na
przypadkowych osobach, dorywczo zbierających tego typu odpady, do czego
motywuje je wysoka obecnie cena zebranego surowca. Należy zbudować system,
który będzie odporny na wahania cen lub działanie innych czynników
społeczno-gospodarczych, które mogą wpłynąć na osiągane poziomy zbiórki tych
opakowań, a co za tym idzie na poziom ich recyklingu. Jeśli np. cena aluminium
spadnie, nie będzie zachęty do zbierania surowca. Obecnie stosowany sposób
zbiórki nie ma również żadnego potencjału do zwiększenia jego efektywności, co
w perspektywie zwiększających się systematycznie wymagań dotyczących poziomów
recyklingu metali, negatywnie wpłynie na możliwość realizacji tych zobowiązań
przez firmy wprowadzające tego typu produkty na rynek. W konsekwencji będą
ponosić wysokie kary.
Uwzględnienie w systemie
depozytowo-kaucyjnym tego typu opakowań
systemowo rozwiązuje wymienione powyżej negatywne środowiskowo i gospodarczo
problemy, z następujących powodów:
● uniezależnienie poziomu zbiórki, a
co za tym idzie recyklingu, od ceny surowca na wolnym rynku,
● system depozytowy-kaucyjny jest
najszybszym sposobem podniesienia poziomów zbiórki i recyklingu,
● odpowiedzialność za zebranie i
recykling puszek zostanie wyraźnie przypisana do producentów napojów i
stworzonego przez nich kompleksowego systemu depozytowo-kaucyjnego, który
będzie działał pod ścisłą kontrolą organów państwowych,
● puszki jako odpad opakowaniowy
nabędą wartość nie tylko dla niezależnych zbieraczy i punktów skupu surowców
wtórnych, których funkcjonowanie zależy wyłącznie od ceny surowca, ale dla
wszystkich konsumentów. Za każdym razem, gdy konsument zakupi napój w puszce
będzie miał zachętę w postaci depozytu do zwrócenia puszki do jednego
skoordynowanego i w pełni rozliczalnego systemu zbierającego opakowania. W ten
sposób recyklerzy otrzymają dostęp do wysokiej jakości surowca,
● włączenie puszki do systemu
depozytowo-kaucyjnego oznacza niewspółmierne do obecnego zwiększenie
dostępności punktów zwrotu tego rodzaju opakowania - będzie można je oddać praktycznie w każdej placówce
handlowej, a nie tylko w funkcjonujących często na uboczu punktach skupu
surowców wtórnych,
● włączenie puszek po napojach do
systemu depozytowo-kaucyjnego zapewni również realizację zapisanej w dyrektywie
unijnej oraz w obowiązującej od stycznia br. nowelizacji ustawy o odpadach,
zasady kosztu netto poprzez rozliczenie co do sztuki zebranych opakowań i
przypisanie ich do konkretnej firmy wprowadzającej. Obecnie funkcjonujące
rozwiązanie nie daje takiej możliwości.
- System depozytowo-kaucyjny
zapewni stałą i pewną zbiórkę puszek po napojach i piwie na bardzo wysokim,
około 90% poziomie, czyli wyższym o ok. 10 punktów procentowych od obecnie
osiąganych rezultatów. Przekłada się to na ok. 400 milionów puszek rocznie
więcej zebranych i poddanych recyklingowi niż ma to miejsce dziś. Jednocześnie
puszka z opłatą depozytową będzie instrumentem, który pomoże małym sklepom w
utrzymaniu lojalności konsumentów – uważa Andrzej Gantner, wiceprezes Polskiej
Federacji Producentów Żywności Związku Pracodawców.
- Objęcie
systemem depozytowo-kaucyjnym puszek po napojach zapewni stały, zrównoważony
strumień tego surowca dla hut metali, co stanowi podstawę do podejmowania przez
nie decyzji inwestycyjnych dotyczących zwiększenia potencjału produkcyjnego.
Dodatkowo będą one miały zapewniony popyt na zrecyklowany
surowiec, choćby ze względu na wewnętrzne cele producentów napojów i piwa w
zakresie zrównoważonego rozwoju – stwierdza Bartłomiej Morzycki dyrektor
generalny Związku Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego – Browary Polskie.
Uwzględnienie puszek po napojach w systemie
kaucyjno-depozytowym będzie więc istotnym impulsem dla rozwoju polskiej
gospodarki, a jednocześnie pozwoli zmniejszyć ślad węglowy w całym
łańcuchu wartości kategorii napojowej. Pozwoli na wypełnienie przez firmy
wprowadzające napoje w puszkach obowiązków wynikających z dyrektywy unijnej
oraz przyczyni się do wzmocnienia gospodarki obiegu zamkniętego.