Opublikowane przez Wspólne Centrum Badawcze nowe europejskie ramy kompetencji w zakresie zrównoważonego rozwoju (także dostępne od dzisiaj) określają kompetencje konieczne dla zielonej transformacji. Należą do nich między innymi krytyczne myślenie, podejmowanie inicjatywy, poszanowanie natury oraz rozumienie wpływu jaki codzienne działania i decyzje mają na środowisko i klimat na całym świecie.

Wiceprzewodniczący ds. promowania naszego europejskiego stylu życia Margaritis Schinas powiedział: Uczestnictwo młodzieży zrewolucjonizowało sposób, w jaki postrzegamy klimat i środowisko. Dzięki naszym programom młodzieżowym, Europejskiemu Korpusowi Solidarności i DiscoverEU wspieramy dążenie do zrównoważonego rozwoju i angażujemy naszą młodzież. Jest to kolejny krok w kierunku skuteczniejszego uwzględniania zrównoważonego rozwoju w programach kształcenia.

Europejska komisarz do spraw innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży Marija Gabriel stwierdziła: W całej Europie podejmowane są intensywne wysiłki mające na celu wsparcie dzieci, młodzieży i dorosłych w pozyskiwaniu wiedzy o zrównoważonym rozwoju, walce ze zmianą klimatu i utracie różnorodności biologicznej oraz podejmowaniu działań w tym zakresie. Pragniemy przyłączyć się do tych wysiłków i podjąć współpracę z państwami członkowskimi, dzięki której zrównoważony rozwój znajdzie swoje centralne miejsce w systemach kształcenia i szkolenia. Wszyscy uczący się powinni od najmłodszych lat mieć okazję do tego, aby lepiej zrozumieć kwestie związane ze zrównoważeniem i aby podejmować kroki na rzecz ochrony naszej planety i naszej przyszłości.

We wniosku Komisji wezwano państwa członkowskie do:

• zapewniania osobom uczącym się, niezależnie od ich wieku, dostępu do wysokiej jakości włączającej edukacji i szkoleń na temat zmiany klimatu, różnorodności biologicznej i zrównoważonego rozwoju;
• uznania, że uczenie się na rzecz zrównoważenia środowiskowego zajmuje priorytetowe miejsce w politykach i programach w dziedzinie kształcenia i szkolenia; pozwoli to wspierać sektor edukacji i umożliwić mu przyczynianie się do transformacji ekologicznej;
• promowania i wspierania podejść do zrównoważonego rozwoju, które obejmują nauczanie i uczenie się w obrębie całych instytucji; kształtowania wizji, planowania i zarządzania; stawiania na aktywny udział uczniów i pracowników; zarządzania budynkami i zasobami oraz tworzenia partnerstw ze społecznościami lokalnymi i na szerszym poziomie;
• uruchomienia krajowych i unijnych środków na rzecz inwestycji w zrównoważoną i zieloną infrastrukturę, szkolenia, narzędzia i zasoby w celu zwiększenia odporności i gotowości sektora kształcenia i szkolenia do transformacji ekologicznej.

W ramach badania Eurobarometru jako odpowiedź na pytanie dotyczące najważniejszych priorytetów UE w nadchodzących latach młodzi ludzie w pierwszej kolejności wskazywali na ochronę środowiska i walkę ze zmianą klimatu (67 proc.), a na drugim miejscu znalazła się poprawa poziomu kształcenia i szkolenia (56 proc.). To pokazuje, jak ważne jest podjęcie działań.

Również w programie Erasmus+ na lata 2021-2027 położono duży nacisk na transformację ekologiczną w obszarze kształcenia i szkoleń. Programy poświęcone rozwijaniu umiejętności i kompetencji ekologicznych, przyszłościowe programy nauczania oraz planowane podejścia będą miały pierwszeństwo w rocznym programie prac na rok 2022. W ramach specjalnego zaproszenia do składania wniosków dotyczących projektów wielkoskalowych zapewnione zostanie finansowanie na rzecz określenia, opracowania i przetestowania innowacyjnych podejść do kształcenia i zrównoważenia środowiskowego. Dzięki europejskiej platformie internetowej dla szkół School Education Gateway oraz platformie eTwinning Komisja zagwarantuje również możliwości szkoleniowe i wspólnoty praktyków dla edukatorów. Nowy Komisyjny portal internetowy europejskiego obszaru edukacji pozwala na łatwy dostęp do informacji na temat kształcenia i szkoleń w UE, w tym do szczegółowych informacji na temat edukacji ekologicznej.

Dalsze działania

Wniosek Komisji zostanie omówiony przez państwa członkowskie, a następnie przyjęty przez ministrów edukacji UE. Komisja będzie wspierać wprowadzanie zalecenia w życie w drodze wzajemnego uczenia się i wymiany między państwami członkowskimi, zainteresowanymi stronami i krajami partnerskimi.

Przebieg procedury

Na etapie opracowywania wniosku Komisja prowadziła szerokie konsultacje na temat aktualnej sytuacji w zakresie możliwości uczenia się o zrównoważeniu środowiskowym w UE. W odpowiedzi na przeprowadzoną między czerwcem i wrześniem 2021 r. ankietę publiczną otrzymano ponad 1300 odpowiedzi i 95 dodatkowych stanowisk. Opinie zbierano również w ramach serii internetowych warsztatów konsultacyjnych z udziałem osób odpowiedzialnych za wyznaczanie kierunków polityki, nauczycieli, badaczy oraz innych zainteresowanych podmiotów i organizacji. Konsultacje wskazały na kluczowe znaczenie kształcenia i treningu we wspieraniu zrozumienia zrównoważenia środowiskowego przez społeczeństwo i podejmowania przez nie odpowiednich kroków.

W ankiecie publicznej, 71 proc. respondentów uznało kształcenie i szkolenie za najważniejszy obszar w tym kontekście. Na drugim miejscu znalazły się organy publiczne i rządy (56 proc.), a dalej media (34 proc.). Za najpilniejszy priorytet uznano zapewnienie nauczycielom, szkoleniowcom, instruktorom społeczno-oświatowym i kadrze akademickiej dostępu do rozwoju zawodowego wysokiej jakości oraz uznania zrównoważonego rozwoju za kwestię przekrojową w programach nauczania i studiów.

Źródło: KE.