Było to pierwsze spotkanie zorganizowane przez Słowację, która z dniem 1 lipca br. przejęła przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej.

Tematami spotkania były: nowy pakiet legislacyjny Wspólnej Polityki Rolnej,strategiczne priorytety inicjatywy BIOEAST oraz kwestie dotyczące wzmocnienia pozycji rolników w łańcuchu dostaw żywności poprzez wyeliminowanie nieuczciwych praktyk handlowych.

Dodatkowo, na prośbę Prezydencji słowackiej, w pierwszej kolejności odbyła się wymiana informacji na temat aktualnej sytuacji dotyczącej skutków suszy w państwach biorących udział w spotkaniu.

Większość delegacji potwierdziło wystąpienie negatywnych skutków niekorzystnych warunków pogodowych. Podkreślano, że oprócz działań podejmowanych na poziomie krajowym, konieczne jest wsparcie ze strony Komisji Europejskiej w ramach dostępnych środków z budżetu UE. Minister Zarudzki poinformował, że sytuacja w Polsce związana z suszą jest bardzo trudna a straty poniesione przez rolników są bardzo dotkliwe. W wielu regionach Polski skutkiem suszy są mniejsze zbiory zbóż i rzepaku oraz braki pasz dla zwierząt. Jednocześnie rolnicy muszą spłacać swoje zobowiązania finansowo-kredytowe.

- Polska jest zdania, że obecna sytuacja wymaga działań Komisji Europejskiej, która powinna uruchomić nadzwyczajną pomoc ze środków rezerwy kryzysowej na podstawie artykułu 220 rozporządzenia 1308. Apelujemy do  Komisji o szybkie zakończenie szacowania strat i pomoc dla europejskich rolników - stwierdził wiceminister Zarudzki.

Prezydencja słowacka poinformowała, że zamierza przygotować wspólny list państw Grupy Wyszehradzkiej do Komisarza UE ds. Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie kryzysowej sytuacji w rolnictwie na skutek suszy. Kilka delegacji zwróciło uwagę na fakt regionalnego występowania suszy co powinno być wzięte pod uwagę przy podejmowaniu działań pomocowych przez KE.

W dalszej kolejności ministrowie dyskutowali kwestie dotyczące nowego pakietu legislacyjnego Wspólnej Polityki Rolnej. Prezydencja słowacka zaproponowała dyskusję wokół trzech kwestii zawartych w propozycjach legislacyjnych KE – definicji „prawdziwego rolnika”, wysokości wkładu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) na działania w II filarze, zmiany mechanizmu stosowania rezerwy rolnej.

Wypowiadając się na temat definicji „prawdziwego rolnika” większość delegacji podkreślała, że powinno się sięgnąć do rozwiązań wypracowanych w pakiecie Omnibus, gdzie definicja aktywnego rolnika może być stosowana przez państwa członkowskie na zasadzie dowolności.

W dalszej kolejności miała miejsce wymiana zdań na temat wysokość wkładu z EFRROW. Prezydencja słowacka zaproponowała dyskusję nad tym czy w miejsce obecnej minimalnej i maksymalnej wysokości wkładu EFRROW należałoby wprowadzić jednolitą stawkę dla wszystkich państw członkowskich UE. Zdaniem Polski na obecnym etapie trudno jest wskazać, które rozwiązanie będzie  korzystniejsze.

Trzecią kwestią dyskutowaną w ramach pakietu WPR 2020 był proponowany system finansowania rezerwy kryzysowej. Większość delegacji uznała, że będzie to ważny instrument reagowania na sytuacje kryzysowe w rolnictwie. 

Następnym dyskutowanym tematem były strategiczne cele inicjatywy BIOEAST oraz system zarządzania tą inicjatywą. Inicjatywa BIOEAST to propozycja współpracy makroregionalnej w obszarze badań i innowacji w ramach biogospodarki pomiędzy państwami Europy Środkowo -Wschodniej. Stanowi kontynuację działań rozpoczętych przez Polskę w ramach prac prezydencji polskiej w Grupie Wyszehradzkiej w obszarze badań i innowacji, i konsekwentnie prowadzonych działań następczych, m.in. działań w ramach inicjatywy BIOEAST, zapoczątkowanej przez Węgry i prowadzonych w ramach prac prezydencji węgierskiej. Celem prowadzonych działań jest zwiększenie udziału UE-13 w programach ramowych na badania i innowacje w rolnictwie, z uwagi na fakt, iż kraje UE-13 uzyskały tylko niecałe 5% z całości budżetu wydanego dotąd w Programie Horyzont 2020.

Ostatnim tematem spotkania były kwestie związane ze zwalczaniem nieuczciwych praktyk handlowych i dotyczącej tego obszaru projektu dyrektywy. Większość delegacji opowiedziała się za poszerzeniem katalogu niedozwolonych praktyk handlowych, tzw. „czarnych praktyk” w projektowanej dyrektywie. Polska poinformowała, że zdecydowanie popiera wszelkie systemowe rozwiązania na rzecz zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami w łańcuchu żywności i wzmacniania pozycji rolników. 

Od początku prac Polska prezentowała stanowisko, zgodnie z którym kwestie nieuczciwych praktyk handlowych powinny być uregulowane na poziomie unijnym i powinny uwzględniać w jak największym stopniu rozwiązania już przyjęte przez państwa członkowskie w drodze przepisów krajowych.

- Konieczna jest ochrona producentów rolnych oraz małych i średnich przedsiębiorców przed nieuczciwymi praktykami stosowanymi przez silniejszych nabywców” – podkreślił podsekretarz stanu Ryszard Zarudzki.

Na koniec spotkania Ministrowe Rolnictwa podpisali Wspólne stanowisko ministrów rolnictwa państw Grupy Wyszehradzkiej (Republiki Czeskiej, Węgier, Polski i Słowacji), Bułgarii, Chorwacji, Rumunii i Słowenii w sprawie wniosku Komisji dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorstwami w łańcuchu dostaw żywności.