Nazwą „kiełbasa piaszczańska” będą mogli się posługiwać jedynie producenci wytwarzający ten produkt na terenie gminy Wieliczka oraz Świątniki Górne w województwie małopolskim oraz na terenie Krakowa. Każdy producent chcący posługiwać się chronioną nazwą będzie musiał poddać się kontroli zgodności produktu z zarejestrowaną specyfikacją i otrzymać stosowny certyfikat.

Nazwa „kiełbasa piaszczańska” pochodzi od miejsca jej wytworzenia, dawnej podkrakowskiej wsi – Piasków Wielkich. Mieszkańcy tych terenów trudnili się głównie produkcją mięsa i wędlin, w tym kiełbasy piaszczańskiej.

Była ona wytwarzana z najlepszego jakościowo mięsa wieprzowego. Jak głosi jedna z legend, za czasów panowania króla Kazimierza Wielkiego, piaszczanie przynosili wytwarzaną przez siebie kiełbasę i handlowali nią w Krakowie. Z uwagi na jej wyjątkowość oraz doskonały smak trafiała ona na stół królewski na Wawelu. Jednakże krakowscy rzeźnicy, zazdroszcząc piaszczanom zarobku, zakazali jej sprzedaży. Piaszczanie poskarżyli się królowi, który obiecał pozwolić im handlować w dalszym ciągu, jeżeli uda im się wnieść do miasta długą na dwa metry kiełbasę, tak aby straż miejska niczego nie zauważyła. Piaszczanie przemycili kiełbasę dla króla w wydrążonym kiju, a król doceniając pomysłowość, pozwolił piaszczanom na sprzedawanie kiełbasy i innych wyrobów na krakowskim rynku.

Do produkcji kiełbasy piaszczańskiej wykorzystuje się najlepsze jakościowo mięso wieprzowe pozyskiwane z szynek i schabów. Po pokrojeniu w kostki, mięso poddawane jest marynowaniu w wywarze z ziół oraz soli. W skład marynaty wchodzą zioła takie jak: ziele angielskie, liść laurowy, owoce jałowca, goździki oraz pieprz i gałka muszkatołowa. Kiełbasa piaszczańska oprócz ziołowej marynaty swój wyjątkowy smak i niepowtarzalny aromat zawdzięcza odpowiedniemu doborowi rodzaju drewna do wędzenia, w szczególności dodatkowi, w ostatniej jego fazie, gałęzi lub owoców jałowca.

Szczegółowe informacje na temat polskich zarejestrowanych produktów, w tym kiełbasy piaszczańskiej, można znaleźć tutaj: 

http://www.minrol.gov.pl/Jakosc-zywnosci/Produkty-regionalne-i-tradycyjne/Produkty-zarejestrowane-jako-Chronione-Nazwy-Pochodzenia-Chronione-Oznaczenia-Geograficzne-oraz-Gwarantowane-Tradycyjne-Specjalnosci

Źródło: MRiRW.