Czy na pewno wiesz co kupujesz?

Istnienie na rynku tzw. produktów naśladujących to fakt znany nie od dziś. Na półkach sklepowych pojawia się coraz więcej produktów, które swoim wyglądem, kształtem, a nawet nazwą próbują podszywać się pod produkty oryginalne. Producenci bazują głównie na niedoskonałościach pamięciowych, a także braku uwagi oraz mechanicznym zachowaniu konsumentów podczas dokonywania zakupów. W efekcie konsumenci często nie zdają sobie nawet sprawy z omyłkowych decyzji zakupowych.

W Polsce, aż 32% konsumentów nie potrafi odróżnić produktu naśladującego od oryginalnego, a 12% nie zdaje sobie w ogóle sprawy z istnienia produktów naśladujących (dane Stowarzyszenia ProMarka, źródło: Serwis PAP).

Decyduje kolor opakowania

Przeprowadzane w ostatnich latach badania konsumentów, m.in. z wykorzystaniem nowoczesnych technik śledzenia wzroku, pozwalają na sformułowanie kilku interesujących wniosków:

• cechą produktu, na którą najczęściej zwracamy uwagę podejmując decyzje o zakupie, jest jego kolor,
• towar „naśladujący” umieszczony na półce, często jest postrzegany przez konsumenta wcześniej niż towar oryginalny, tworząc tym samym pewną korzyść dla tego pierwszego,
• w przypadku umieszczenia na półce towaru oryginalnego oraz „naśladującego”, w 20% przypadków konsumenci mylą się podejmując decyzję zakupową,
• umieszczenie na półce jedynie produktów „naśladujących”, zwiększa liczbę pomyłek aż do 64%,
• osobami najbardziej narażonymi na podejmowanie omyłkowych decyzji zakupowych są osoby starsze oraz osoby z dysfunkcjami wzroku.

Produkty „naśladujące” stanowią coraz większy problem dla producentów wyrobów oryginalnych (markowych). Z unijnych danych wynika, że co roku wartość obrotu towarami „udającymi oryginalne produkty” przekracza 300 mld euro, czyli ok. 2,5% całego światowego handlu.

Jak skutecznie chronić się przed producentami produktów „naśladujących”

Działania producentów produktów „naśladujących” mogą polegać zarówno na wytwarzaniu i wprowadzaniu do obrotu takich produktów, jak i próbach uzyskania praw ochronnych na oznaczenia umieszczane na opakowaniach tego rodzaju produktów. W związku z tym warto podejmować zarówno działania prewencyjne jak i działania prawne o charakterze ofensywnym. Do działań prewencyjnych należy zaliczyć w szczególności stałe monitorowanie nowych zgłoszeń znaków towarowych wpływających do Urzędów Patentowych. Monitorowanie umożliwia uzyskiwanie informacji na temat działań określonych firm (np. związanych z planowanym wprowadzeniem na rynek nowego produktu), daje także możliwość wystąpienia do Urzędu Patentowego ze sprzeciwem wobec zgłoszenia, w sytuacji gdy zgłoszony znak towarowy narusza nasze prawa, w szczególności prawo do wcześniejszego znaku towarowego. Z uwagi na ogromną ilość nowych zgłoszeń znaków towarowych, a także pewne trudności z odpowiednim interpretowaniem istnienia ewentualnej kolizji zgłoszonego znaku ze znakiem wcześniejszym, warto powierzyć monitorowanie znaków profesjonalnej kancelarii patentowej.

W sytuacji gdy produkty „naśladujące” istnieją już na rynku, producenci produktów oryginalnych mogą korzystać z szeregu instrumentów prawnych, przewidzianych m.in. w ustawie Prawo własności przemysłowej jak i ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Instrumenty te umożliwiają m.in. występowanie z żądaniem zaprzestania naruszania, co w praktyce może oznaczać wycofanie określonych produktów z rynku, jak i żądaniem naprawienia wyrządzonej szkody.

Odpowiednio skoordynowane działania prewencyjne oraz konsekwentne reagowanie na naruszenia praw producentów produktów oryginalnych nie tylko gwarantują bezpieczeństwo prawne ale także wpływają realnie na siłę i wartość marek produktów oryginalnych.

Po więcej informacji na temat ochrony własności intelektualnej zapraszamy na www.patpol.pl

Maciej Priebe – rzecznik patentowy, Patpol Kancelaria Patentowa sp. z o.o.