Bezpieczeństwo opakowań z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością a badania migracji specyficznej. Część IIIW dwóch poprzednich artykułach omówiono badania migracji globalnej. W niniejszym artykule zostanie przybliżony problem migracji specyficznej, której wyniki badań obok cech organoleptycznych i wyników badania migracji globalnej są jednym z kryteriów jakości opakowań przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
W dwóch poprzednich artykułach
omówiono badania migracji globalnej. W niniejszym artykule zostanie przybliżony
problem migracji specyficznej, której wyniki badań obok cech organoleptycznych
i wyników badania migracji globalnej są jednym z kryteriów jakości opakowań
przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
Laboratorium J.S. Hamilton S.A
oferuje klientom przeprowadzenie badań migracji m. in. niżej wymienionych
substancji oraz doradztwo techniczne w doborze zakresu i warunków badań
migracji specyficznej. Przeprowadzenie badań migracji specyficznej jest jednym
z najważniejszych sposobów potwierdzenia bezpieczeństwa zdrowotnego
wprowadzanych do obrotu materiału lub wyrobów z tworzyw sztucznych
przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
|
Limit migracji specyficznej jest
definiowany jako maksymalna dozwolona ilość danej substancji, która uwolniła
się z materiału lub wyrobu do żywności lub płynu modelowego imitującego żywność.
Podstawowym sposobem wyrażania migracji specyficznej jest mg substancji na kg
płynu modelowego lub żywności. Wykaz
dopuszczalnych limitów migracji specyficznej wraz z uzupełnieniami zawierają
załączniki I i II Rozporządzenia (UE) nr 10/2011. Jeżeli w załączniku znajduje
się zapis ND oznacza on niewykrywalność danej substancji na poziomie 0,01 mg/kg
żywności lub płynu modelowego. Substancje objęte w wykazie są zaliczane do
następujących grup: dodatek lub substancja pomocnicza w produkcji polimerów,
monomer lub inna substancja wyjściowa lub makrocząsteczka uzyskiwana z
fermentacji mikrobiologicznej, dodatkowo są wymienione substancje będące
produktami niepożądanymi ale występującymi w niektórych rodzajach materiałów
np. laminatów są to pierwszorzędowe aminy aromatyczne ujęte w załączniku II
Rozporządzenia (UE) nr 10/2011. Wykaz nie obejmuje między innymi substancji
pochodzących z nadruku, klejów, oraz barwników.
Pomimo różnorodności tworzyw sztucznych stosowanych do kontaktu z żywnością, można wyodrębnić kilka
najczęściej stosowanych polimerów. Do pierwszej należą poliolefiny: różne
odmiany polietylenu (PE): polietylen niskiej gęstości, wysokiej gęstości,
polietylen orientowany, polipropylen (PP). Z tego materiału produkuje się
torebki foliowe, korki, butelki. Drugim typem tworzywa jest politereftalan
etylenu (PET), który stanowi podstawowy materiał do produkcji butelek na
napoje. Trzecim typem tworzywa są różne odmiany polistyrenu (PS) z którego
produkuje się kubki, tacki, itp. Często stosuje się materiały wykonane z
poliamidu 6 (PA 6) i 66 (PA 66). Na rynku dostępne są również wyroby wykonane z
żywic melaminowo – formaldehydowych, polichlorku winylu (PVC) i ABS czyli
kopolimeru akrylonitrylu - 1,3 butadienu – styrenu. Oddzielnymi grupami
materiałów opakowaniowych są materiały wielowarstwowe wielotworzywowe oraz
materiały wielowarstwowe wielomateriałowe. Pierwszą grupę stanowią tzw.
laminaty produkowane z wykorzystaniem różnych tworzyw sztucznych połączonych za
pomocą warstwy kleju. Do drugiej grupy można zaliczyć np. papier powlekany
polietylenem lub laminaty z warstwą aluminium.
Istotnym problemem dla producenta lub innego podmiotu
gospodarczego wprowadzającego do obrotu materiały lub wyroby wykonane z wyżej
wymienionych tworzyw sztucznych jest ustalenie jakie substancje wchodzące w
skład tworzywa mogą z niego migrować i jakie należy wykonać badania migracji
specyficznej. W tabeli 1 przedstawiono najczęściej oznaczane substancje
chemiczne dla różnego rodzaju tworzyw sztucznych. Ostateczna lista substancji,
których migrację należy oznaczyć jest uzależniona od indywidualnej decyzji klienta oraz składu
badanego materiału opakowaniowego i może różnić się od poniższej tabeli.
Tabela 1 Wykaz najczęściej
oznaczanych substancji ujętych w Rozporządzeniu(UE)
nr 10/2011
Rodzaj tworzywa
|
Nazwa substancji
|
Numer CAS
|
Przeznaczenie
|
PET
|
Kwas tereftalowy
|
100-21-0
|
Monomer
|
Kwas izoftalowy
|
121-91-5
|
Monomer
|
Glikol etylenowy
|
107-21-1
|
Monomer
|
Glikol dietylenowy
|
111-46-6
|
Monomer
|
PS
|
Styren
|
100-42-5
|
Monomer
|
PA 6
|
Kaprolaktam
|
|
Monomer
|
Sól sodowa
kaprolaktamu
|
2123-24-2
|
Monomer
|
PA 66
|
Heksametyleno
tetraamina
|
100-97-0
|
Monomer
|
Kwas adypinowy
|
124-04-9
|
Monomer
|
Żywice melaminowo-formaldehydowe
|
Formaldehyd
|
50-00-0
|
Monomer
|
2,4,6-triamino-1,3,5-triazyna (melamina)
|
108-78-1
|
Monomer
|
PVC
|
Chlorek winylu
|
|
Monomer
|
ABS
|
Akrylonitryl
|
107-13-1
|
Monomer
|
Butadien
|
106-99-0
|
Monomer
|
Styren
|
100-42-5
|
Monomer
|
Laminaty
łączone klejami poliuretanowymi
|
Pierwszorzędowe
aminy aromatyczne
|
-
|
Produkty uboczne
|
Antyutleniacze
i stabilizatory UV
|
Liczna
grupa związków
|
-
|
Substancje pomocnicze/dodatki
|
Plastyfikatory
|
Adypiniany
|
-
|
Substancje pomocnicze/dodatki
|
Ftalany
|
Sebacyniany
|
Maleiniany
|
inne
|
Wszystkie
tworzywa
|
Bar
|
-
|
-
|
Cynk
|
Kobalt
|
Lit
|
Żelazo
|
Mangan
|
Miedź
|
Zachęcamy
Państwa do zapoznania się ze szczegółową ofertą laboratorium J.S. Hamilton
Poland zamieszczoną na stronie www.hamilton.com.pl
.
Wszelkie
zapytania proszę kierować do:
Michał
Pestka – Dyrektor Branży Badań Opakowań
e-mail: mpestka@hamilton.com.pl
tel. 661-601-612
Autor:
mgr Adam Fotek
Specjalista ds. Badań Opakowań
pełna lista aktualności
|