Niewielu konsumentów uświadamia sobie, jak ważna jest para w ogromnej ilości procesów produkcji, przetwarzania, pakowania, transportu i dystrybucji żywności.

Przykłady zastosowania pary w sektorze spożywczym:

• parowanie żywności i pasz
• parzenie mięsa, tusz oraz wędlin i produktów pochodzenia zwierzęcego
• szybkie rozmrażanie
• gotowanie na parze
• blanszowanie w przetwórstwie warzyw i owoców, grzybów
• pasteryzacja w szerokim zastosowaniu
• pakowanie żywności, wypełnienie pod wieczko i zakrętkę, etykietowanie
• czyszczenie i sterylizacja opakowań, naczyń, sztućców, zastaw stołowych (gastronomia)
• czyszczenie i dezynfekcja zbiorników, cystern oraz instalacji mających kontakt z żywnością
• dezodoryzacja zbiorników i trudno dostępnych instalacji
• i bardzo wiele innych zastosowań obróbki termicznej.

Para wodna, stykając się z produktem o niższej temperaturze, oddaje ciepło stając się wodą, wchodzi w kontakt z produktem (tzw. kondensacja pary), a wtedy woda ta staje się środkiem spożywczym, co wyraźnie podkreśla Rozporządzenie WE Nr 178/2002 Rozdz. I art. 2 (patrz definicje).

Jak mówią przepisy i dobra praktyka produkcyjna para wodna stykająca się bezpośrednio z żywnością nie może zawierać jakichkolwiek substancji, które stanowią zagrożenie dla zdrowia lub życia człowieka lub mogą zanieczyścić żywność.

Materiały zastosowane w urządzeniach ciśnieniowych wytwarzających parę czystą muszą spełniać wymagania w zakresie bezpieczeństwa higienicznego (Rozporządzenie WE Nr 178/2002, Rozporządzenia WE Nr 852/2004, Rozporządzenia WE Nr 1935/2004, Rozporządzenia WE Nr 2023/2006 oraz Normie PN-EN 1672-2+A1:2009) oraz wymagania w zakresie bezpieczeństwa technicznego tj. Dyrektywy Ciśnieniowej 97/23/WE ujętych w normach zharmonizowanych, do których należy kilka rodzajów stali nierdzewnych kwasoodpornych.

Wyniki badań i opinie techniczne uzyskane przez STIGEN Sp. z o.o. w jednostce notyfikowanej TÜV Rheinland wyraźnie i jednoznacznie wskazują, że należy zastosować materiały i konstrukcje zgodne z normą PN-EN 1672-2 opisującą podstawowe wymagania w zakresie higieny maszyn i urządzeń do produkcji spożywczej. Faktem jest też, że dozowanie substancji chemicznych (korygujących lub antykorozyjnych) nie usuwa żadnych zanieczyszczeń z pary i jest niezgodne ze standardem czystości podanym w Rozporządzeniu WE Nr 852/2004 wymagającym utrzymania parametrów czystości wody pitnej we wszystkich stanach skupienia.

Dodatki do wody kotłowej posiadające atest higieniczny również nie usuwają zanieczyszczeń i nie przywracają wodzie kotłowej przydatności do spożycia.

Kolejnym częstym błędem, przed którym przestrzega ekspertyza jest nieprawidłowe stosowanie filtrów mechanicznych, które nie usuwają zanieczyszczeń chemicznych pochodzących z zastosowani niewłaściwych komponentów oraz materiałów i nie są wystarczające do uzyskania pary o standardzie czystości zdefiniowanym w Rozporządzeniu WE Nr 852/2004.

Stosowanie w produkcji żywności urządzeń, które nie uwzględniają wymogów prawa żywnościowego i są wykorzystywane do parowania betonu, czyszczenia cystern kolejowych z ropy naftowej lub odtłuszczania wyrobów metalowych, wydaje się już absurdalne, niezgodne z prawem i interesem konsumentów oraz stanowi poważne ryzyko dla ignorujących obowiązujące normy producentów żywności. W sposób nieracjonalny pogarsza też produkt żywnościowy, o który tak pieczołowicie dbają na innych etapach przetwórstwa.

Rygorystyczne wymogi związane z jakością w produkcji żywności powoli docierają do technologii wytwarzania pary, tak jak niedawno dotarły do technologii wytwarzania lodu do kontaktu z żywnością. Dlatego przy zastosowaniu pary do bezpośredniego kontaktu z żywnością i paszą, żywnością opakowaną hermetycznie, opakowaniami do żywności i paszy, klimatyzacji i sterylizacji nie wolno już stosować kotłów i wytwornic pary ze stali czarnej bądź materiałów niespełniających wymogów bezpieczeństwa higienicznego. Niestety zagadnienie pary czystej zdefiniowane w rozporządzeniach i przepisach dla przemysłu spożywczego funkcjonujące już od 2004 roku jest dla wielu dosyć nowym wymogiem, niedocenianym i mało rozpowszechnionym.

Para przeznaczona do bezpośredniego kontaktu z żywnością wymaga gwarantowanej czystości i higieniczności, a tej nie zapewniają urządzenia ze stali czarnej.

• parametry chemiczne wody dla kotłów nie spełniają kryteriów dla wody spożywczej (np. wymagana dla wody spożywczej to pH 6,5 -9,5; dla kotłów pH 10,5 – 12,0 czyli tyle ile posiada woda mydlana)
• ryzyko porywania wody kotłowej (zasolonej lub zamulonej) w okresach gwałtownych poborów lub nieprawidłowości w prowadzeniu kotła pogarszającej walory organoleptyczne produktów
• ryzyko zabrudzenia wody w obiegach kotłowych substancjami, które nie są dopuszczone do kontaktu z żywnością (uszczelki, smary, oleje)
• pozostałości po procesach korozyjnych urządzeń i elementów w kotłach wykonanych ze stali "czarnej", mogą być przenoszone wraz z parą do produkowanej żywności
• substancje chemiczne używane do konserwacji kotłów (konserwacja na mokro i na sucho) mogą być szkodliwe dla zdrowia lub nawet trujące
• ryzyko zniszczenia produktów żywnościowych po niestarannym lub nieprawidłowym płukaniu urządzeń parowych ze stali czarnej (np. po przestoju lub okresie konserwacji)
  

• nieprawidłowe instalacje i armatura
• nieprawidłowe urządzenia wytwarzające parę
• nieprawidłowe parametry wody kotłowej w odniesieniu do pitnej
• nieprawidłowe zastosowanie filtrów do pary
• dozowanie środków chemicznych (dozwolonych i niedozwolonych)
• nieprawidłowa eksploatacja

Rozwiązaniem tych wszystkich problemów są urządzenia produkowane przez firmę STIGEN. Generatory STIGEN do produkcji czystej pary do kontaktu z żywnością ze względu na zastosowane materiały i technologie wymagają nieznacznie większych wydatków przy zakupach inwestycyjnych, lecz po uwzględnieniu kosztów wyposażenia dodatkowego, robót przygotowawczych i instalacyjnych, często okazuje się, że suma zamknięcia inwestycji jest podobna, jak przy zastosowaniu z pozoru tańszych, niespełniających wymogów higienicznych rozwiązań. Jeżeli dodatkowo uwzględnić większą trwałość i niższe koszty zużycia paliwa i eksploatacji, nasza technologia staje się bardzo opłacalna i jest bezpieczną i skuteczną inwestycją.

Oprócz urządzeń wymiennikowych i płaszczowych, gdzie wystarczy para energetyczna, najczęściej stosowane rozwiązania wybierane przez klientów Spółki STIGEN polegają na użyciu pary czystej do bezpośredniego kontaktu z żywnością, materiałami, wyrobami i instalacjami do kontaktu z żywnością, opakowaniami lub żywnością hermetycznie opakowaną.

Obecny stan techniki zapewnia technologie i urządzenia spełniające wszystkie obowiązujące normy i przepisy, natomiast technologia STIGEN pozwala spełnić najostrzejsze wymogi wytwarzania pary czystej i to najtaniej w Europie.

STIGEN Sp. z o.o. oferuje również wsparcie szkoleniowe i doradztwo techniczne dla:

• producentów żywności
• producentów urządzeń wykorzystujących parę
• jednostek szkoleniowych
• instytucji kontrolnych
• instytucji weryfikacyjnych (jednostki notyfikowane)
• projektantów, instalatorów oraz dostawców

• Nie każda para do żywności - raport ONET.PL
• STIGEN - Czystość pary pod kontrolą   www.stigen.pl